Phố Hàng Phèn, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội

Phố Hàng Phèn dài 100m, rộng 7m. Phố đi từ phố Thuốc Bắc đến phố Hàng Gà cắt ngang qua phố Bát Sứ.

Phố Hàng Phèn dài 100m. Phía đông giáp phố Thuốc Bắc, đi qua phố Bát Sứ đến ngã tư Cửa Đông—Hàng Gà. Nay thuộc: phường Hàng Bồ, quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội, cách Hồ Gươm: 500m về phía tây-bắc. Điểm dừng bus lân cận: 56 Hàng Cân (xe 31), Đd 65 Lý Nam Đế (18, 23), 115 Phùng Hưng (01, 18, 23, 36ct)

Lược sử

Trước kia, phố Hàng Phèn chuyên bán các loại phèn, do đó mà có tên. Phèn là những muối kép có cấu tạo tinh thể đồng hình (đa phần có 8 mặt) dùng để lọc chất bẩn trong nước sinh hoạt hoặc trong công nghiệp vải, sợi, giấy, thuộc da, v.v.. Một số loại phèn phổ biến như phèn nhôm, phèn sắt.

Vào thời cuối Lê đầu Nguyễn, chỗ này có một cái chợ, gọi là chợ Đông Thành (Đông Thành Thị), thuộc tổng Tiền Túc, huyện Thọ Xương, ngôi chợ to nhất của đô thị. Thực dân Pháp chiếm Hà Nội, bỏ chợ Đông Thành, lập chợ mới Đồng Xuân. Phố Hàng Phèn được gắn biển đề Rue du Vieux Marché (Phố Chợ Cũ). Còn dân ta tới đầu thế kỷ 20 vẫn gọi đó là phố Chợ Lớn—Hàng Phèn. Từ năm 1945 phố lại mang tên chính thức là Hàng Phèn.

Cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, ở phố Hàng Phèn đã có các hiệu bán hóa phẩm thông thường, gồm các loại phèn đen, phèn xanh, phèn chua. Bán chạy nhất là loại phèn chua dùng để lọc nước sông, nước hồ. Thời kỳ đó nhiều phố Hà Nội chưa có hệ thống dẫn nước máy nên dân phố phải tự gánh hoặc thuê người gánh nước sông hồ về đổ vào bể nước ở nhà (chỉ một số ít nhà có giếng trong sân), rồi nước đó lại phải đánh phèn cho lắng đất cặn trước khi sử dụng để nấu nướng hoặc tắm rửa.

Phèn cục to, mua về phải đập nhỏ ra mới dùng được. Phèn chỉ bán một phần cho người Hà Nội, phần chủ yếu bán cho người các tỉnh. Ngoài phèn ra, phố này còn có bán các loại hàng tạp hoá, giấy bút như bên phố Hàng Bút cũ ở liền đó.

Trước năm 1930, phố Hàng Phèn hầu hết là nhà một tầng cũ kỹ. Nhiều cây si, cây bàng, cây đa trổ rễ ở hai bên đường làm tôn thêm vẻ đẹp cổ kính của con phố. Sau đó những ngôi nhà này được xây lại theo kiểu mới bằng vật liệu sắt thép xi măng, nhưng với kỹ thuật ngày ấy thì diện tích sử dụng cũng không thể mở rộng được nhiều lắm.

Nhìn chung ngày nay hai bên hè phố hẹp toàn là nhà nhỏ cao hai, ba tầng, nhà nọ xây liền tường nhà kia, không có đất công cộng. Đứng từ ngoài nhìn không còn thấy vết tích những ngôi nhà cổ như trong phố khác. Ngoài những mặt hàng cũ, hiện nhiều gia đình ở phố Hàng Phèn còn kinh doanh các dịch vụ khác như ăn uống, y tế, quần áo thời trang… trong những cửa hiệu hiện đại.

Ở số nhà 29B Hàng Phèn có cửa hàng Sửa chữa đồng hồ của ông Đào Văn Dư. Ông là thợ đồng hồ duy nhất của Việt Nam có 7 bằng chứng nhận tay nghề của các hãng đồng hồ nổi tiếng thế giới như Rado, Omega, Longines… Ông cũng là một trong những người tham gia lắp đặt chiếc đồng hồ treo trên nóc tòa nhà Bưu điện Hà Nội từ 1978 và vẫn hoạt động cho đến nay.

Một số địa điểm, hoạt động, hàng quán nổi tiếng phố hàng phèn