Chất Xúc Tác

Chất xúc tác hóa học là gì

Chất xúc tác là chất làm tăng nhanh vận tốc phản ứng hóa học

Chất xúc tác là những chất có thể làm thay đổi vận tốc của phản ứng hoá học, nhưng chất xúc tác lại không hề thay đổi gì (về chất cũng như lượng) sau khi phản ứng hoá học đã xảy ra. Chất xúc tác có vai trò quan trọng trong hoá học. Chất xúc tác có thể tăng tốc độ phản ứng hoá học lên nhiều lần, hàng chục lần, hàng trăm lần, nên rút ngắn được thời gian, tăng cao hiệu suất sản xuất. Ví dụ trong các nhà máy sản xuất phân đạm người ta thường dùng sắt làm chất xúc tác để tăng vận tốc phản ứng giữa nitơ và hyđro qua tác dụng xúc tác bề mặt, nhờ đó nitơ và hyđro trong hỗn hợp dễ tạo thành amoniac. Nếu không có chất xúc tác thì trong cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất, phản ứng tổng hợp amoniac sẽ xảy ra với tốc độ rất chậm, không thể tiến hành sản xuất với lượng lớn.

Chất xúc tác còn có khả năng chọn lịch trình cho phản ứng hoá học. Chất xúc tác có thể giúp chọn các bước phản ứng phù hợp với con đường mà người ta đã thiết kế, phản ứng sẽ xảy ra theo con đường thuận lợi nhất cho quá ưình sản xuất. Ví dụ khi dùng rượu etylic làm nguyên liệu thì tuỳ thuộc việc chọn chất xúc tác và điều kiện phản ứng mà ta có thể nhận được các sản phẩm phản ứng khác nhau. Nếu chọn bạc làm chất xúc tác và đưa nhiệt độ lên đến 550°c, rượu etylic sẽ biến thành axetalđehyd; nếu dùng hỗn họp kẽm oxit và crom (III) oxit làm chất xúc tác và ở nhiệt độ 450°c ta sẽ thu được butylen; nếu dùng axit sunfuric đặc làm xúc tác và giữ nhiệt độ 130 – 140°c ta sẽ có ete etylic. Từ đó có thể thấy chất xúc tác có vai trò rất to lớn trong hoá học.

Chất xúc tác thì đặc trưng cho cả một loạt phản ứng có điều kiện và xúc tác như nhau, vì vậy chỉ cần nhớ dạng của phản ứng đó. Còn về phản ứng hữu cơ thì dễ nhớ hơn, cứ nhớ dạng phương trình tổng quát, rồi các xúc tác tương ứng cho từng dạng phản ứng rồi từ đó triên khai đúng dạng của nó.

Một số loại chất xúc tác trong hóa học

Xúc tác đồng thể

Xúc tác axít-bazơ

Phản ứng tự xúc tác

Xúc tác men

Xúc tác dị thể

Chất xúc tác thường dùng trong phản ứng este hóa

Riêng ở phản ứng este hóa vai trò H2SO4 ko chỉ là chất xúc tác mà nó còn đóng vai trò hút nuớc làm cân bằng chuyển dịch theo chiều thuận tăng hiệu suất của phản ứng

So sánh enzim và chất xúc tác hóa học

Xúc tác và enzyme là hai chất làm tăng tốc độ phản ứng mà không bị thay đổi bởi phản ứng. Có hai loại chất xúc tác là enzyme và chất xúc tác vô cơ. Enzyme là một loại chất xúc tác sinh học. Các Sự khác biệt chính giữa chất xúc tác và enzyme là Chất xúc tác là một chất làm tăng tốc độ phản ứng hóa học trong khi enzyme là protein hình cầu có thể làm tăng tốc độ phản ứng sinh hóa. Các chất xúc tác vô cơ bao gồm các ion khoáng hoặc các phân tử nhỏ. Ngược lại, enzyme là các đại phân tử phức tạp với cấu trúc 3D. Enzyme là cụ thể và làm việc trong điều kiện nhẹ.

Tag: 9 10 hydro